Kunststof.
Een leven zonder kunststof? Hoe zie jij dat voor je, kijk eens om je heen en bekijk waar kunststof allemaal voor gebruikt wordt. Je mobiele telefoon, laptop / tablet, je rugtas, je lunch trommel, je drinkfles. In bijna alles zit tegenwoordig kunststof verwerkt het is niet meer weg te denken uit de huidige maatschappij.
Grondstof.
Aardolie bestaat al meer dan 100 miljoen jaar. Gestorven kleine plantjes en diertjes (plankton) vormen in dikke laag op de zeebodem. Doordat dat allemaal op een zuurstofarme bodem kwam te liggen kon het niet makkelijk verteerd worden. Na een tijd komen die onder een laag zand en klei te liggen. Die lagen worden als maar dikker en zwaarder. Doordat het zo zwaar wordt verandert het in een soort van stroperige massa. Door de zwaarte ontstaat een druk en een erg hoge temperatuur, vanuit daar is aardolie en aardgas ontstaan. Aardolie zit onder ondoordringbare lagen steen. Wanneer men door middel van trillingen ziet of er olie in de grond zit, wil men dit er natuurlijk uithalen, dat gebeurt met een boormachine. De boormachine zorgt ervoor dat de boor ronddraait zodat het iets gemakkelijker de grond in gaat. Aan de boor zitten lange en grote pijpen die samen met de boor de grond in gaan. Wanneer het dieper wordt kunnen er pijpen aangeschroefd worden zodat hij verder de grond in kan. Wanneer de boor in de grond draait kan dit nogal warm worden, daarom wordt er ook gezorgd voor spoelwater zodat hij niet oververhit raakt. Het olie komt er soms vanzelf uit, maar meestal moet het eruit worden gepompt.
Productie.
In de fabriek maken mensen kunststoffen uit aardolie. Aardolie wordt uit de grond opgepompt. Aardolie is een mengsel van allerlei stoffen. In een raffinaderij zuiveren ze dit mengsel door destillatie. Bij destillatie scheid je vloeistoffen met een verschillend kookpunt van elkaar. Uiteindelijk blijven brandstoffen over, bijvoorbeeld benzine en kerosine (voor vliegtuigen), maar ook stoffen waar kunststoffen uit gemaakt kunnen worden. Deze stoffen moeten daarom eerst ‘gekraakt' worden. Hierbij veranderen ze de grote delen zo dat er kleinere delen overblijven dit zijn de basis bouwstenen. Deze kleine korreltjes noem je Granulaat.
Mensen in de fabriek kunnen nu kiezen welke van deze bouwstenen ze aan elkaar willen zetten om een bepaalde kunststof te maken. In een kunststoffabriek krijg je dan bijvoorbeeld korrels of poeder uit de machine. Maar daar heb je nog niet zoveel aan. Hoe kom je nou aan een kunststof glas, een Cd-hoesje of aan een frisdrankfles?
Extruderen.
Granulaat wordt eerst verwarmd tot deze vloeibaar is. Deze vloeibare kunstof wordt door een schroef naar voren geperst. Aan het eind van de schroef zit een spuitkop in de vorm van het product.je maakt zo bijvoorbeeld buizen, staven en profielen in allerlei vormen.
Spuitgieten.
Bij spuitgieten worden de granulaat korrels eerst verwarmt tot ze vloeibaar zijn. Hierna wordt de vloeibare massa door een schroef naar voren geperst en in een mal gespoten. Na afkoelen van het kunststof kan het product uit de mal gehaalt worden. Kratten, kopjes, emmers en bakjes worden zo gemaakt.
Vormblazen.
Bij Vormblazen worden de granulaat korrels verwarmt tot ze vloeibaar zijn en tegelijkertijd wordt de vloeibare massa door een schroef naar voren geperst. Uit de machine komt de warme kunststof in de vorm van een buis. Hierin wordt perslucht geblazen. De buis neemt dan de vorm aan van de matrijs. Na afkoelen van de matrijs kan het product eruit gehaalt worden. Op deze manier worden holle producten gemaakt, zoals flessen en ballen.
Er zijn heel veel soorten kunststoffen met elk weer andere eigenschappen. Je kunt ze indelen in drie hooft groepen: thermoharders, thermoplasten en elastomeren.
Thermoharders
Thermoharders zijn harde plastics. Je kunt ze niet bekrassen en je kunt er moeilijk een stukje afbreken. Thermoharders houden dezelfde vorm als je ze verwarmt. Toepassingen van thermoharders zijn stopcontacten, surfplanken, vliegtuigen, tennisrackets, zeilboten, vulling voor matrassen en kussens (PUR-schuim).
Thermoplasten
Thermoplasten veranderen van vorm als je ze verwarmt. Je kunt ze dan in een bepaalde vorm persen. Als de thermoplast weer afkoelt houdt hij zijn nieuwe vorm. Toepassingen van thermoplasten zijn koffiebekertjes, frisdrankflessen (Petflessen), kleding, afvoerbuizen en folie. Dit materiaal kan in de fabriek door verwarmen dus in de gewenste vorm worden gemaakt. Je hebt vast wel eens gehoord van PVC; dat is ook een thermoplast. PVC wordt veel gebruikt in de bouw. Denk maar aan buizen, raamkozijnen en vloerbedekking. Maar ook creditcards bevatten PVC. Ook nylon (voor o.a. kleding) en piepschuim zijn voorbeelden van thermoplasten.
Elastomeren
Elastomeren bevatten thermoharders en thermoplasten. Rubber is een elastomeer Voorbeelden van toepassingen van elastomeren zijn autobanden en schoenzolen, elastiek en spenen.
Acrylaatplaat
Dit kunststof plaatmateriaal is transparant van kleur, de zijkanten zijn mat maar na bewerken zijn deze ook mooi transparant te maken. Het plaatmateriaal is voorzien van een plastic folie dit beschermt ket kunststof tegen krassen en laat je dus zolang mogelijk erop zitten. Bij bewerken moet men voorzichtig te werk gaan, omdat het kunststof snel wil barsten. Door verwarming is het kunststof goed te buigen.
Forex.
Dit plaatmateriaal is niet transparant, maar verkrijgbaar in verschillende kleuren. Het is heel makkelijk te zagen, vijlen, schuren, boren of te buigen zonder dat je bang hoeft te zijn dat het barst of breekt.